DOLAR

32,3521$% 0.25

EURO

35,1177% -0.15

GRAM ALTIN

2.308,43%1,37

ÇEYREK ALTIN

3.973,00%0,24

BİST100

9.079,97%3,10

BİTCOİN

2288387฿%3.00209

ETHEREUM

115188Ξ%1.85712

a

DEMOKRASİ TARİHİNİN ‘KARA LEKESİ’ İDAMLARIN 59. YILI

Türkiye’nin Demokrasi Tarihine Kara Bir Leke Olarak Kazınan, Eski Başbakan Adnan Menderes İle Çalışma Arkadaşları Dışişleri Bakanı Fatih Rüştü Zorlu Ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın İdam Edilmelerinin Üzerinden 59 Yıl Geçti.

Türkiye Demokrasisi İçin Unutulmayacak Bir Kara Leke Olarak Tarih Sayfalarına Kazınan, Eski Başbakan Adnan Menderes Ve Arkadaşlarının İdam Edilmelerinin Üzerinden 59 Yıl Geçti.

Aydınlı Bir Çiftçi Ailenin Çocuğu Olarak Dünyaya Gelen Menderes, Siyasete 1930’da, Serbest Cumhuriyet Fırkasının Bir Kolunu Organize Ederek Başladı. Partinin Kendini Feshetmesinden Sonra Chp’ye Geçen Menderes, 1931 Seçimlerinde Aydın Milletvekili Seçildi.

İsmet İnönü İle “Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu” Görüşmeleri Sırasında Görüş Ayrılığına Düşen Menderes, Parti İçi Muhalefetten Dolayı 1945 Yılında Chp’den İhraç Edildi.

Menderes, Chp’den Birlikte İhraç Edildikleri Arkadaşları Celal Bayar, Fuad Köprülü Ve Refik Koraltan İle 7 Aralık 1945’te Demokrat Partiyi (Dp) Kurdu.

Dp, 14 Mayıs 1950’deki Seçimlerde Büyük Bir Başarıya İmza Atarak Yüzde 52,7 Oyla 420 Milletvekili Çıkardı. Chp İse Aynı Seçimden Yüzde 39,4 Oy İle 63 Milletvekili Çıkarabildi.

Tbmm Başkanlığına Refik Koraltan, Cumhurbaşkanlığına Dp Genel Başkanı Celal Bayar Seçilirken Yeni Hükümet İse Adnan Menderes Başbakanlığında Kurularak 22 Mayıs’ta Göreve Başladı. Köprülü Bu Kabinede Dışişleri Bakanı Oldu.

EZAN ASLINA DÖNDÜRÜLDÜ

Adnan Menderes’in 10 Yıllık Başbakanlığı Döneminde Türk İç Ve Dış Politikasında Büyük Değişimler Oldu.

Birinci Menderes Hükümeti’nin İlk İcraatı “Fazla Masraf Olduğu” Gerekçesiyle Devlete Ait Otomobilleri Satmak Oldu. Menderes Döneminde Paralara Mevcut Cumhurbaşkanının Resminin Basılması Uygulaması Kaldırıldı.

Bu Uygulamayla Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Ve İlk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün Resimleri Tekrar Paralara Basılmaya Başlandı.

Menderes Hükümeti, Arapça Ezan Okuma Yasağını Kaldırarak Dini Özgürlüklerin Önünü Açtı. Eğitim Ve Öğretim Kurumlarından Laiklik Adına Kaldırılan Din Eğitimi De Menderes Döneminde, Dördüncü Sınıftan İtibaren Velinin İsteğine Bağlı Olarak Yeniden Verilmeye Başlandı.

KORE’DEKİ BAŞARININ NATO ÜYELİĞİNDEKİ ETKİSİ

Menderes Hükümeti Tarafından, 25 Temmuz 1950’deki Bakanlar Kurulu Toplantısında Kore’ye Askeri Bir Kuvvet Gönderilmesine Karar Verildi.

Türk Askerinin Kore’deki Başarısı Türkiye’nin NATO’ya Üye Olmasında Etkili Oldu. Türkiye Tarafından NATO’ya Girmek İçin İlk Başvuru 11 Mayıs 1950’de Yapılmıştı. Adnan Menderes Hükümeti Döneminde İse Türkiye, 1952’de NATO’ya Tam Üye Kabul Edildi.

MENDERES’İN EKONOMİK KALKINMA ATILIMLARI

Devletin Ekonomik Hayata Müdahalesini Yoğun Şekilde Eleştiren Menderes, İktidara Geldiği İlk Günden İtibaren Ekonomide Liberal Bir Politika İzledi. Menderes’in Politikalarıyla Ekonomide Kalkınma Dönemine Giren Türkiye’de, Serbest Piyasa Ekonomisine Geçişe Hız Verildi.

İthalata Getirilen Kısıtlamaları Kaldıran Menderes Hükümeti Tarafından Kredi Faizleri Düşürülerek Özel Sektörün Daha Fazla Kredi Kullanımı Teşvik Edildi. Gelen Kredilerin Özellikle Tarım Alanında Kullanılması Önerilirken Tarımda Makineleşme Çalışmaları Başladı.

Yabancı Sermaye Girişini Teşvik Etmek Amacıyla Yasal Mevzuat Hazırlanarak KİT’lerin Özel Sektöre Devri Öngörüldü.

Ülkede Yeni Sanayi Tesisleri, 1954 Yılında Türkiye Vakıflar Bankası Kuruldu. Bu Dönemde Türkiye’nin Gayrisafi Milli Hasılası Yılda Ortalama Yüzde 9 Büyüdü.

1954 GENEL SEÇİMLERİNDE İKİNCİ BÜYÜK ZAFER

2 Mayıs 1954’te Yapılan Genel Seçimlere Katılım, Hiçbir Kanuni Zorlama Olmamasına Rağmen Yüzde 88,63 Gibi Oldukça YüKsek Oranda Gerçekleşti.

DP, Yüzde 56 Oy Oranıyla Cumhuriyet Tarihinin En Yüksek Oyunu Aldı Ve Meclisteki Milletvekili Sandalyelerinin Yüzde 93’ünü Kazandı.

DARBENİN AYAK SESLERİ “6-7 EYLÜL OLAYLARI”

Demokrat Partinin 1954’te Kazandığı Bu Zaferin Ardından, Kıbrıs’ta Yaşanan Sorunlar Tüm Ağırlığıyla Hissedilmeye Başlandı.

Kıbrıs Konusunun Müzakere Edilmesi İçin 29 Ağustos 1955’te Gerçekleştirilen Londra Konferansı’ndan, Türkiye’de Yaşanan “6-7 Eylül Olayları” Nedeniyle Bir Sonuç Alınamadı.

“Atatürk’ün Selanik’teki Evinin Bombalandığı”na İlişkin Haberlerle Başlayan “6-7 Eylül Olayları”, Sıkıyönetim İlan Edilerek Ancak Bastırılabildi.

Olaylar Bastırılana Kadar İstanbul’da Rumlara Ait Çok Sayıda Kilise, Okul, İş Yeri Yağmalandı, Yakıldı. Binlerce Rum, Uzun Yıllardır Yaşadıkları Topraklardan Ayrılmak Zorunda Kaldı.

DÜŞEN UÇAKTAN YARA ALMADAN KURTULDU

Kıbrıs Konusunda 11 Şubat 1959’da İmzalanan Londra Ve Zürih Anlaşmaları İle Bağımsızlık, İki Toplumun Ortaklığı, Toplumsal Alanda Otonomi Ve Çözümün Türkiye, Yunanistan Ve İngiltere Tarafından Garanti Edilmesi İlkelerine Dayandırıldı. Bu Da Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Resmen 16 Ağustos 1960‘Ta Kurulmasını Sağlayan Sürecin En Önemli Adımı Oldu. Bu Süreçte Başbakan Menderes’in Yanı Sıra Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu Etkin Rol Üstlendi.

17 Şubat 1959’da Kıbrıs Konusunda Yunanistan’la İmzalanan İkili Antlaşmanın Ardından Üçlü Görüşmeler İçin İngiltere’ye Giden Menderes’in Uçağı, Londra Gatwick Havalimanı Yakınlarında Alçalırken Düştü. Menderes Bu Kazadan Yara Almadan Kurtuldu.

DP, 27 Ekim 1957’de Yapılan Genel Seçimlerde Yüzde 9,3’lük Kayıpla Yüzde 47,30 Oy Aldı.

Menderes, Seçimlerin Ardından Parti İçinde Öz Eleştiriye Giderek Seçim Sonuçlarını Teşkilatın Yeterince Çalışmamasına, Basında Yer Alan Yalan Haberlere Bağladı.

27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ

Türk Silahlı Kuvvetleri İçindeki Bazı General Ve Subayların Oluşturduğu 38 Kişilik Milli Birlik Komitesi, 27 Mayıs 1960’ta Sabaha Karşı Yönetime El Koydu.

Darbeciler, TBMM Ve Anayasa’yı Feshetti Ve Siyasi Faaliyetleri Askıya Aldı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, DP’li Milletvekilleri, Hükümet Üyeleri, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Rüştü Erdelhun İle Bazı Üst Düzey Kamu Görevlileri Gözaltına Alındı.

Adnan Menderes, Aynı Gün Yurt Gezisi Kapsamında Bulunduğu Kütahya’da Albay Muhsin Batur Tarafından Gözaltına Alınarak Ankara’ya Götürüldü Ve Daha Sonra Diğer Tutuklu DP Üyeleriyle Yassıada’da Hapsedildi.

Menderes Ve Diğer DP Üyeleri, Bulundukları Yassıada’da Kurulan Yüksek Adalet Divanı Tarafından Yargılanmaya Başladı.

SANIKLARA SAVUNMA HAKKI TANINMADI

Menderes Ve Hükümet Üyelerinin Yargılandığı Davalar Yassıada Spor Salonu’nda Görüldü.

Celal Bayar’ın “1 Numaralı” Sanık Olduğu Davada, Dönemin Başbakanı Menderes İse Onun Yanındaki Sandalyede Oturdu.

Türk Halkı, “Demokrasi Getireceğini İddia Ederek Demokrasiyi Yargılayan” Davaları “Yassıada Saati” Programıyla Radyodan Takip Etti.

Mahkeme Sürecinde Sanıklara Kötü Muamele Edildiği De Gündeme Geldi. Darbecilerin, “Düşükler Yassıada’da” İsmiyle Sanıkları Küçük Düşürmek Amacıyla Çektikleri Film De Dönemin Kabul Edilemez Görüntüleri Arasına Girdi.

Sanıkların Yassıada’ya Gidişleri Sırasında Görüntü Çekilmediği İçin Bayar Ve Menderes’in Yeniden Motordan İndirilerek Adaya Getirildikleri Anlar Bir Kurmaca İçinde Çekildi.

Bu Süreçte Menderes Başta Olmak Üzere Hiçbir Sanığa Savunma Hakkı Tanınmadı.

Davalarda, Hakim Salim Başol’un “Anlatın, Buralara Cevap Verin” Sözleri Üzerine “Arz Edeyim Efendim” Şeklinde İddialara Cevap Vermeye Çalışan Menderes’in Sözleri Hep “Kısa Kes” İfadeleriyle Yarım Bıraktırıldı.

Beş Ay Sonra İlk Kez Hakim Karşısına Çıkarılan Menderes, Ruh Halini Şu Sözlerle Anlattı:

“Dört-Beş Aydan Beri Tamamıyla Tecrit Vaziyetinde Bulunuyorum Ve Tek Bir Odanın İçinde Ve Günün 24 Saatinde Her Saat Değişen Bir Nöbetçi Subayın Nezareti Altında Hiç Kimse İle Konuşmak İmkanı Mevcut Olmamak Şartı İle Yaşıyorum. Bu İtibarla Konuşma Takatim Hakikaten Zaafa Uğramış Bulunuyor.”

MAHKEME HEYETİ 592 SANIKTAN 288’İ İÇİN İDAM İSTEDİ

Yassıada’daki Yargılamalar, 14 Ekim 1960’ta Başlayıp 15 Eylül 1961’de Karara Bağlandı. Toplam 19 Dosyada Toplanan Davalar “Anayasayı İhlal” Davasıyla Birleştirildi.

Tutuklular “Vatana İhanet, Meclis İç Tüzüğünün Değiştirilmesi, Kırşehir’in İlçe Yapılması, CHP’nin Mallarına El Koymak”tan Suçlu Bulundu. Yassıada Duruşmalarında 6-7 Eylül Olaylarından Da DP Sorumlu Tutuldu.

592 Sanıktan 288’i İçin İdam İstendi. Kararı Açıklayan Yüksek Adalet Divanı, 15 Sanığı İdam Cezasına Çarptırdı.

Eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Eski Başbakan Adnan Menderes, Eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın İdam Kararları Oy Birliğiyle Alındı.

Eski TBMM Başkanı Refik Koraltan, Eski TBMM Başkanvekilleri Agah Erozsan, İbrahim Kirazoğlu, Eski Tahkikat Komisyonu Başkanı Ahmet Hamdi Sancar, Eski Tahkikat Komisyonu Üyeleri Nusret Kirişçioğlu, Bahadır Dülger, Eski Bakan Emin Kalafat, Eski Milletvekilleri Baha Akşit, Osman Kavrakoğlu, Zeki Erataman İle Eski Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun Hakkındaki İdam Kararları İse Oy Çokluğuyla Alındı.

BAZI İSİMLER AFFEDİLDİ

Aralarında Eski Bakan, Eski Milletvekilleri, Tahkikat Komisyonu Üyeleri, İstanbul Valisi İle İstanbul Belediye Başkanının Da Bulunduğu 31 Sanık Hakkında İse Müebbet Hapis Cezası Verildi. Sanıklardan 92 Kişi 20 Yıl İle 6 Yıl Arasında Ağır Hapis, 94 Kişi 5 Yıl Ağır Hapis Cezası Aldı. Bazı Sanıklar Kısa Süreli Hapis Cezasına Çarptırılırken Bazıları Beraat Etti.

Birçok Yabancı Ülke Lideri, İdamların Durdurulması İçin Cemal Gürsel Başkanlığındaki Milli Birlik Komitesine Defalarca Çağrıda Bulundu. Bunun Üzerine Komite, Celal Bayar, Adnan Menderes, Hasan Polatkan Ve Fatin Rüştü Zorlu Dışındakilerin İdam Cezasını Affetti. Celal Bayar’ın Cezası Yaş Haddi Nedeniyle Ömür Boyu Hapse Çevrildi.

BEYAZ GÖMLEK GİYDİRİLDİ

Fatin Rüştü Zorlu Ve Hasan Polatkan, 16 Eylül 1961’de Sabaha Karşı İdam Edildi.

Menderes İse 17 Eylül 1961’de Sağlık Muayenesini Yapan Doktor Heyetinden “Sağlam” Raporu Alınmasının Ardından, İmralı Adası’na Götürüldü.

İlk Durak, Komutanın Odası Oldu. İdam Kararı Yüzüne Okundu. Menderes’in Dilinden “Allah Milletimize Zeval Vermesin.” Cümlesi Döküldü. İdam Sehpasına Gitmeden Önce Din Görevlisi İle Birkaç Dakika Konuştu. Ardından Beyaz Gömlek Giydirildi.

SON SÖZÜ “DEVLETİM VE MİLLETİME EBEDİ SAADETLER DİLERİM” OLDU

Menderes’in İdam Sehpasına Çıkarıldıktan Sonraki Son Sözleri, “Hayata Veda Etmek Üzere Olduğum Şu Anda Devletim Ve Milletime Ebedi Saadetler Dilerim. Bu Anda Karımı Ve Çocuklarımı Şefkatle Anıyorum…” Oldu.

Menderes, 17 Eylül’de Saat 13.21’de İmralı Adası’nda İdam Edildi.

“Yeter Söz Milletindir.” Diyerek Çıktığı Siyaset Yolunda Güçlü Türkiye Hayalini Politikaları Ve Kalkınma Atılımlarıyla Gerçekleştirmeye Çalışan Menderes Ve Arkadaşları “Demokrasi Şehidi” Olarak Tarihine Geçti.

TBMM İTİBARLARINI İADE ETTİ

TBMM Tarafından 11 Nisan 1990’da Kabul Edilen Bir Kanunla Adnan Menderes Ve Onunla Birlikte İdam Edilen Arkadaşlarının İtibarları İade Edildi.

Aynı Kanun Uyarınca Adnan Menderes, Hasan Polatkan Ve Fatin Rüştü Zorlu’nun Naaşı, 17 Eylül 1990’da İmralı’dan Alınarak Devlet Töreniyle İstanbul Vatan Caddesi’nde Yaptırılan Anıt Mezara Taşındı.

YASSIADA’NIN TARİHİ 60 YIL SONRA DEĞİŞTİ

Cumhuriyet Tarihinin En Karanlık Dönemlerinden Birine Ev Sahipliği Yapan, İsmi “Yassı”, Namı “Yaslı” Ada, Demokrasi Ve Özgürlükler Adası Olarak Yeniden Doğdu.

Yassıada’nın İsmi 2013’te “Demokrasi Ve Özgürlükler Adası” Olarak Değişti. 2015’te De Yeniden Düzenleme Faaliyetleri Başladı. Kültür Ve Kongre Merkezi Haline Getirilmesine Karar Verildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Talimatıyla Başlatılan Proje Kapsamında, 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesinin Zulmüne Uğrayan Demokrat Partili 592 Siyasetçinin 15 Ay Boyunca Hücrelerde Ve Zindanlarda Tutulduğu Yassıada’nın Tarihi 60 Yıl Sonra “Demokrasi Ve Özgürlükler Adası”Na Dönüştü.

Demokrasi Ve Özgürlükler Adası, 27 Mayıs 1960 Darbesinin 60. Yılında Yassıada; Demokrasi Ve Milli İradeyi Yansıtacak Müze, Kütüphane, Konferans Salonu Ve Demokrasi Feneri Gibi Birçok Sembol Yapıyla Yenilenerek Özel Bir Törenle Halka Açıldı.

Türkiye’nin Demokrasi Ve Siyasi Tarihinin Utanç Vesikaları Olan Darbe, Tutuklamalar Ve Yargılamalar Ülkenin Genç Nesillerine Öğretilerek, Adnan Menderes, Hasan Polatkan Ve Fatin Rüştü Zorlu’nun Aziz Hatıralarının Yaşatılması İçin Adada Darbe Yargılamalarına Sahne Olan Spor Salonu 27 Mayıs Müzesi’ne Dönüştürüldü.

Adadaki Yapılardan Biri De Dünyanın Demokrasi Tecrübesi Ve İnsan Hakları Tarihinin Aktarıldığı Demokrasi Ve Özgürlükler Müzesi Olarak Değerlendirildi. Kütüphanesi Ve Sergi Alanlarıyla Birlikte Ada, Tam Anlamıyla Bir Açık Hava Müzesi Olarak Tasarlandı.

Adada Uluslararası Alanda Üst Düzey Katılımcıların Da Misafir Edilebileceği Dikkate Alınarak 123 Odalı Kongre Oteli, Her Türlü Toplantıya Ev Sahipliği Yapabilecek 500 Kişilik Kongre Merkezinin Yanı Sıra Cami, Anıt Ve Park İle Meydanlar Da İnşa Edildi.

YASSIADA YARGILAMALARININ HUKUKİ DAYANAĞI KALDIRILDI

TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un İlk İmza Sahibi Olduğu, AK Parti Ve MHP Milletvekillerinin İmzasını Taşıyan, 1924 Tarih Ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması Ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanun’un Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılması Ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun Teklifi, 23 Haziran’da Mecliste Oy Birliğiyle Kabul Edildi.

Söz Konusu Kanunla Yüksek Adalet Divanı’nın Kullandığı Yetkilerin Hukuki Dayanağını Oluşturan Ve Halen Yürürlükte Bulunan Kanun Hükümleri Geçmişe Dönük Yürürlükten Kaldırıldı.

Yeni Dava Yolu Öngörülerek Yüksek Adalet Divanı’nın Kuruluşuna Ve Yetkilerine İlişkin Kanun Hükümlerinin Yürürlükten Kaldırılmasıyla Hükümsüz Hale Gelen Kararlardan Kaynaklanan Zararların Tazminine İmkan Sağlandı Ve Kararlarının Adli Sicil Ve Her Türlü Arşiv Kayıtları Silindi.

Yüksek Soruşturma Kurulu İle Yüksek Adalet Divanı Tarafından Haklarında Soruşturma Ve Kovuşturma Yürütülenlerin Uğradıkları Manevi Zararlar, Hazine Tarafından Karşılanacak. Bu Kişilerin Mal Varlığı Değerlerinin Müsadere Edilmesinden Kaynaklanan Maddi Zararları Da Giderilecek.

Düzenleme, 27 Mayıs 1960’tan İtibaren Geçerli Olmak Üzere 1 Temmuz’da Resmi Gazete’de Yayımıyla Yürürlüğe Girdi.

YORUMLAR

s

En az 10 karakter gerekli

Sıradaki haber:

YUNANİSTAN’IN DOĞU AKDENİZ’DEKİ GERGİNLİĞİ YAYMA ÇABALARI DEVAM EDİYOR

HIZLI YORUM YAP