AVRUPA BİRLİĞİ ÖZEL ZİRVESİ VE TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AB Zirvesi’nin En Büyük Kaybedeni Fransa Cumhurbaşkanı Macron Oldu. Türkiye’ye Karşı Avrupa Adına Meydan Okumak İstedi; Fakat Türkiye’nin Geri Adım Atmaması Sonucunda, Akdeniz Ülkeleriyle Bir Zirve Düzenleyerek Türkiye’yi İzole Etmeye Çalıştı.

1-2 Ekim 2020 Tarihleri Arasında Avrupa Birliği (AB) Devlet Ve Hükümet Başkanları Özel Zirvesi Toplantısı’nda Birliğin Gündeminde Olan Birçok Sorun Tartışıldı. Bu Üst Düzey Zirvede Belarus’a Yaptırım Uygulanması, Dağlık Karabağ’daki Azerbaycan-Ermenistan Çatışması Ve Türkiye İle Yunanistan Arasında Doğu Akdeniz’de Devam Eden Kriz Konuları Ön Plana Çıktı. Zirvenin Ardından Yapılan Açıklamalara Bakıldığında, Öncelikle Türkiye-AB İlişkilerinde Türkiye’nin Belirleyici Bir Aktör Olduğu Görülüyor. AB İçinde Yaşanan Sorunların Yanı Sıra, AB’nin Bir Bütün Olarak Uluslararası Arenada Etkileyici Bir Rol Üstlenemediği Ve Dış Politikada Karar Vermekte Çok Zorlandığı Ortaya Çıkmış Oldu. Doğu Akdeniz Krizi, AB’nin Dış Politikada Etkin Bir Aktör Olamadığını Da Gösterdi. Bu Krizde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un AB’nin Karar Süreçlerini Sınırladığı Ve Krizin Yönetimini Engellediği Görüldü. Diğer Taraftan Almanya Bu Zirvede Çözüm Odaklı Bir Politika Sergiledi; Fransa’nın Zirveyi Sabote Etmesine İzin Vermedi Ve Zirvede Ağırlığını Ortaya Koymuş Oldu.

Türkiye Ve Yunanistan Doğu Akdeniz’de Çatışma İhtimali Çok Yüksek Olan Bir Kriz İçine Girmiş Ve Bu Kriz Çok Kısa Bir Zaman İçinde Küresel Bir Nitelik Kazanmıştır. Fransa’nın Yunanistan’ı Desteklemek İçin Doğu Akdeniz Bölgesine Savaş Gemisi Göndermesi, ABD’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) İçin Silah Ambargosunu Kaldırması Ve Son Olarak AB’nin Türkiye’ye Karşı Yaptırım Tehdidi İle Türkiye Tartışmaların Merkezî Bir Aktörü Haline Geldi.

FRANSA-ALMANYA ANLAŞMAZLIĞI

AB Liderler Zirvesi Düzenlenmeden Önce Üye Ülke Liderleri Doğu Akdeniz Sorunuyla İlgili Birbirinden Farklı Açıklamalarda Bulundu. Fransa, Yunanistan, GKRY Ve Avusturya AB’nin Türkiye’ye Karşı Yaptırım Uygulaması Fikrini Desteklerken, Almanya, İtalya, Malta Ve Macaristan Türkiye’nin Lehine Bir Tutum Sergiledi. Türkiye Karşıtı Kampanyanın Baş Aktörü Macron, Türkiye’nin AB İçin Artık Bir Ortak Olmadığını Söylerken, GKRY Ve Yunanistan Daha Sert Açıklamalarda Bulundu Ve Türkiye’ye Karşı Yaptırım Uygulanması Gerektiğini İfade Etti. Buna Ek Olarak, Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz Türkiye-AB Müzakerelerinin Askıya Alınmasını Talep Etti.

Diğer Taraftan Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Türkiye’nin AB İçin Çok Önemli Bir Ortak Olduğunu Ve Türkiye’ye Bir Yaptırım Uygulanmasına Kesinlikle Karşı Olduğunu Açıklaması İse Almanya’nın Krize Karşı Pozisyonunu Ortaya Koyması Bakımından Önem Arz Ediyor. Bununla Birlikte, İtalya’nın Zirve Öncesi Yunanistan Ve GKRY Lehine Bir Açıklama Yapmasına Rağmen, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio Doğu Akdeniz’in İstikrarı İçin Türkiye’nin Önemli Bir Aktör Olduğunu Söyledi Ve Bundan Dolayı Da AB’nin Türkiye İle Yapıcı Bir Diyalog Kurması Gerektiğini İfade Etti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birçok Kez Türkiye’nin Yapıcı Bir Diyaloğa Hazır Olduğunu İfade Etmesine Rağmen, Yunanistan Ve GKRY Türkiye’ye Karşı Yaptırım Konusunda AB’ye Baskı Yaptı. Rum Yönetimi AB’nin Türkiye Karşıtı Bir Yaptırım Kararı Almaması Halinde Belarus’a Karşı Önerilen Yaptırımı Desteklemeyeceğini Açıklayarak AB’nin Karar Mekanizmasını Engelledi. Güney Kıbrıs Ve Yunanistan’ın Bu Konudaki Özgüvenli Ve Israrlı Duruşunun Arkasında Hiç Şüphesiz Fransa’dan Aldığı Destek Bulunuyor.

Fakat Zirvenin Sonuçlarına Bakıldığında, Güney Kıbrıs Ve Yunanistan’ın Türkiye’ye Karşı Önerdikleri Yaptırım Konusunda Başarılı Olamadıkları Görülüyor. AB Komisyon Başkanı Ursula Von Der Leyen Türkiye Yapıcı Bir Diyaloğa Hazır Olduğu Sürece, AB’nin Türkiye’ye Karşı Yaptırım Uygulamasının Gerekmediğini Söyledi. Almanya Başbakanı Angela Merkel Türkiye İle AB Arasındaki Göç Mutabakatının Yeni Bir Aşamaya Getirilmesi, Gümrük Birliği Anlaşmasının Geliştirilmesi Ve Vize Serbestisi Konusunun Aralık Ayına Kadar Görüşülmesi Gerektiğini İfade Etti. Bu Toplantının Sonuçlarına Ve Sonrasında Yapılan Açıklamalara Bakıldığında, Güney Kıbrıs Ve Yunanistan’ın Kendi Ulusal Çıkarlarını AB’ye Kabul Ettiremediği Ortaya Çıkıyor.

YALNIZLAŞAN TÜRKİYE Mİ, MACRON MU?

AB Zirvesi’nin En Büyük Kaybedeni İse Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Oldu. Zira Macron Doğu Akdeniz Bölgesine Savaş Gemisi Göndererek Türkiye’ye Karşı Avrupa Adına Meydan Okumak İstedi; Fakat Türkiye’nin Geri Adım Atmaması Sonucunda, Akdeniz Ülkeleriyle Bir Zirve Düzenleyerek Türkiye’yi İzole Etmeye Çalıştı. Macron Bu Girişiminde De Başarılı Olamadı Ve (Yunanistan Ve Güney Kıbrıs Dışında) Diğer Akdeniz Ülkelerinden Beklediği Desteği Bulamadı. AB Zirvesi’nde De Beklediği Desteği Alamayan Macron, Özellikle Almanya İle Önemli Bir Anlaşmazlık Yaşadı. Macron Zirve Öncesi Aldığı Kararlarla, AB’nin Birlik Olarak Yürütmeye Çalıştığı Dış Politikalarını Da Olumsuz Etkiledi. Macron Zirve Öncesi Tek Başına Askeri Güç Kullanarak AB’nin Gerçek Lideri Olduğunu Göstermek İstemişti. Buna Karşı Almanya İse AB’nin Doğu Akdeniz Krizini Tırmandırmak Yerine Çözüm Odaklı Hareket Etmesi Gerektiğini Savundu. Almanya’nın Rasyonel, Dengeli Bir Politika İzlemesi Türkiye-Yunanistan Gerginliğini Yumuşatırken Bu Konuda AB Ülkelerinin Büyük Çoğunluğunu İkna Etmeyi De Başardı. Türkiye’nin Doğu Akdeniz Konusundaki Kararlı Tutumu, Almanya’nın Bu Zirvede Elde Etmiş Olduğu Başarıda Destekleyici Bir Unsur Olarak Öne Çıktı.

Macron İlk Kez “Sarı Yelekliler Hareketi” İle Ciddi Bir Siyasal Erime Sürecine Girmişti Ve Son Yerel Seçim Sonuçlarıyla Da Geri Dönüşü Büyük Bir Başarısızlıkla Karşı Karşıya Kaldı. İç Politikada Hareket Alanı Daralan Macron Dış Politikada Bir Takım Agresif Girişimlerde Bulunarak Bu Açığı Kapatmaya Çalışıyor. Libya’da Darbeci General Halife Hafter’i Desteklemesi, Lübnan İç Siyasetine İlişkin Girişimleri, Suriye İç Savaşındaki Tavrı Ve Doğu Akdeniz Krizi Konusundaki Çabaları Bu Konudaki En Belirgin Örnekler. AB Liderler Zirvesi’nde Doğu Akdeniz Krizine İlişkin Beklediği Hemen Hiçbir Sonucu Elde Edemeyen Macron’un Başka Bir Toplantıya Katılma Gerekçesiyle Zirveyi Erken Terk Etmesi De Özel Bir Anlam Taşıyor.

AB’NİN DIŞ POLİTİKADAKİ ETKİSİZLİĞİ

Fransa, Yunanistan Ve GKRY İle Türkiye’nin Yaşadığı Kriz AB’nin Karar Verme Mekanizmasının Çok Yavaş İşlediği Konusundaki Eleştirileri Bir Kez Daha Haklı Çıkarıyor. NATO’nun Doğu Akdeniz Krizi Konusundaki Girişimleri AB’ye Göre Daha Etkili Oldu Ve Gerginliğin Giderilmesinde Önemli Bir Etken Olarak Ön Plana Çıktı. Bu Konuda Yunanistan, GKRY Ve Fransa Gibi Sırf Ulusal Çıkarlarının Peşinde Koşan Devletlerin AB’nin Ortak Çıkarlarını Engellediği Konusunda Da Tartışmalar Ortaya Çıktı. Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) Avrupa Parlamentosu (AP) Milletvekilli Norbert Neuser Güney Kıbrıs’ın AB’nin Belarus’a Karşı Yaptırım Kararını Engellemesini Şiddetle Eleştirdi Ve AB’nin Oybirliğiyle Değil Çoğunluğa Dayalı Olarak Karar Vermesi Gerektiğini Söyledi. Ayrıca AP Başkan Yardımcısı Nicola Beer Böyle Devam Etmesi Durumunda, AB’nin Dış Politika Süreçlerinde Uluslararası Arenada Diğer Büyük Aktörlerle Aynı Masada Oturamayacağını Dile Getirdi. Doğu Akdeniz Krizi AB’nin Bir Bütün Olarak Hareket Edemediğini Ve Karar Verme Mekanizmasının İşlevsizliğini Bir Kez Daha Göstermiş Oldu. Diğer Taraftan Bu Zirve, Türkiye’nin Uluslararası Kamuoyu Nezdinde Ciddi Bir Aktör Olduğu Gerçeğini De Ortaya Çıkarmakta.

[Bielefeld Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi Ve Felsefe Eğitimi Alan Yunus Mazı Türk-Alman Üniversitesi’nde Avrupa Ve Uluslararası İlişkiler Alanında Lisansüstü Çalışmalarına Devam Etmektedir]